1281 yılı girdiğinde Ertuğrul Bey, doksan yaşını gelmiş, yavaş yavaş elden ayaktan düşmeye başlamıştı. Osman’ın da mürüvvetini görmüş, Kayıhânoğulları’nın tüm işlerini yoluna koymuştu.
Ertuğrul Bey, Şeyh Edebâli ile de görüştükten sonra Kayıhânoğulları beylik makamını hak eden birisine devretmenin zamanının geldiğine hükmetti.
Ertuğrul Bey, yurt verdiği Alkaevli, Bayat, Karaevli ve Dodurga beylerini ve de Şeyh Edebâli’yi davet ederek beylik toyunu topladı. Kayıhânoğulları beyliğine aday olarak; seksen bir yaşındaki kardeşi Dündar, altmış dört yaşındaki büyük oğlu Gündüz, altmış bir yaşındaki ortanca oğlu Saru Yatı Savcı ve yirmi dokuz yaşındaki küçük oğlu Osman vardı.
Bir kısım beyler Ertuğrul Bey’i, beylik makamını Dündar’a teslim etmesi gerektiğine ikna etmeye çalışmışlarsa da O, Dündar’ın kendisi gibi kocamış olduğu ve Kayıhânoğulları’na dinç ve aklı başında bir bey gerek olduğunu ileri sürerek, Dündar’ı beylik adaylığından çıkardı.
Büyük oğlu Gündüz’e gelince onunda beylikte gözü yoktu ve beylik makamına Osman’ı layık görüyordu. Hakeza, Saru Yatı Savcı da beyliğin ağabeyi Gündüz’ün hakkı olduğunu ileri sürüp beylik makamını istemedi.
Ertuğrul Bey, Kayıhânoğulları beylerine ve komşu obaların beylerine Osman’ın beyliği hakkında ne düşündüklerini sorduğunda, herkes Ertuğrul Bey’in aklındakini merak ediyordu. Sorulunca, Ertuğrul Bey, beylik hakkının Gündüz’de olduğunu, onun da Osman’ın bey olmasını istediğini, Saru Yatı Savcı’nın da ağabeyi Gündüz’ün sözü ile Osman’ın beyliğini kabul edeceğini, kendinin de Osman’ı beyliğe layık gördüğünü, dedi. Bunun üzerine bütün beyler Osman’ın Kayıhânoğulları’nın beyi olmasına olur verdiler.
Şeyh Edebâli’ye sorulunca, herkesin Osman’ın beyliğine rıza gösterdiğini gördüğünden, kendi gönlünde de Osman’ın Kayıhânoğulları beyi olmasını dilediğini, söyledi.
Söylenecek tüm sözlerin bitmesi üzerine Ertuğrul Bey, beyliğe aday Dündar, Gündüz, Saru Yatı Savcı ve Osman’ı toy çadırına davet etti.
Dündar, bey olacağından emin şekilde çadıra girdi, ancak Ertuğrul Bey’in, yanın yoldaşlarımın yanıdır, demesi üzerine, içi burkularak sedire oturdu. Saru Yatı Savcı da ağabeyi Gündüz’ün beylik hakkı bulunduğundan içi rahat bir şekilde içeri girdi ve Ertuğrul Bey’in, sen benim sağ kolumsun ve yeni beyin de sağ kolu olacaksın, demesi üzerine o da çadırda kendine ayrılan yere oturdu. En küçük Osman olduğu ve ağabeylerinin yanında kendisine beylik düşmeyeceği için, Gündüz ağabeyinin beyliğini en önce kutlamak niyetiyle çadıra vardı. Beyler katına en düşünceli çıkan ise Gündüz idi. Beylik hakkı kendindeydi ve kabul etse kimse buna yok diyemezdi. Ancak kendisi bey olmak istemiyor, Osman’ı beyliğe daha çok layık görüyordu. Bunu, babası Ertuğrul Bey’e de kaç kez söylemişti ve yine bunu tüm beyler önünde de söyleyecekti. Ertuğrul Bey, Gündüz’e, beylik senin hakkındır, ne dersin dediğinde, Gündüz, beyliğe Osman’ın yakışacağını ve eğer kabul ederse Osman’ın Kayıhânoğulları beyi olmasını dilediğini söyledi. Bunun üzerine Osman, herkesin kendisinin bey olmasını istediğini gördüğünden, İ’lây-ı Kelimetullah için Kayıhânoğulları beyliğini kabul etti.